Yatırımcı Sözlüğü

0-9

AHENK: Uyum. Ruh güzelliği ahlâkî arınmaya dayandığı ve ahlâkî melekeler arasında bir denge ve âhenk kurulmasıyla gerçekleştiği için aynı zamanda ahlâk güzelliğidir. Böylece “güzel” ve “iyi”, taşıdıkları âhenk ve denge nitelikleri dolayısıyla bir bakıma aynı anlamı ifade ederler. Çünkü “kötülük bir âhenk yokluğu, erdem ise bir âhenktir” Yönetim İşaretleri Danışmanlığın geliştirdiği yönetim modelinin bir unsurudur.

ALIM HEYETİ: İhracatı artırmaya yönelik olarak Ticaret Bakanlığı koordinatörlüğünde İhracatçı birlikleri ve/veya organizatör kuruluş işbirliğinde mal veya hizmet alması için ülkeye getirilen kurum ve kuruluş temsilcileri, medya mensupları, üretici ve İthalatçılardan oluşan heyettir.

ALT YÜKLENİCİ: Sözleşmeye bağlanmış işin bir kısmını Yüklenici adına ve ona bağlı olarak gerçekleştiren kişi veya şirkettir.

ARACI KURUM: Sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak üzere, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından aracılık yetkisi verilmiş anonim ortaklıklardır.

ARAZİ KULLANIM KALİBİYET SINIFI (AKKS): Mevcut bir arazinin toprak özellikleri incelenerek hangi kullanım alanlarına (işlemeli tarım, müdahale gerektiren tarım, mera ve orman vb.) uygun olduğunu ortaya koyan sekiz sınıftan oluşan sınıflandırmadır.

ARAZİ TEVHİDİ: Parsellerin birleştirilmesine yönelik yapılan imar işlemidir.

ARDEB: Araştırma Destek Programları Başkanlığı; üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör tarafından önerilen araştırma Projelerine destek veren, TÜBİTAK’a bağlı birimdir.

ATIK BERTARAF: Katı, sıvı ve gaz atıkların düzenli ve sürekli depolanması, yakılarak ortadan kaldırılması, geri kazanmak üzere ürün ve enerjiye dönüştürülmesidir.

AVAN PROJE: Esas Proje hakkında fikir veren, uygulama projesinden önce hazırlanan taslak niteliğindeki projedir.

AVRUPA YATIRIM BANKASI: Birliğin hedeflerini gerçekleştirmesine yardımcı olacak Yatırımların finanse edilmesi amacıyla kurulan Avrupa Birliğinin finans kurumudur.

AYNİ KATKI: Bir projede proje sahibi ve/veya ortakları tarafından projenin belirli ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik arazi, mal, malzeme, iş gücü, makine ve ekipman olarak sunulan katkıdır.

Akreditasyon: Akreditasyon uygunluk değerlendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilen çalışmaların ve dolayısıyla bu çalışmalar sonucunda düzenledikleri uygunluk teyit belgelerinin güvenilirliğini ve geçerliliğini desteklemek amacıyla oluşturulmuş bir kalite altyapısıdır.

Amortisman: Bir işletme üzerine kayıtlı bina, makine parkı ve demirbaşlar gibi Duran Varlıkların aşınma, yıpranma ve eskime sonucu oluşan değer kaybıdır.

Ar-Ge: Kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre uyumlu ürün Tasarımı veya yazılım faaliyetleri ile alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir belirsizliğe odaklanan, çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan faaliyetlerdir.

B2B: Açılımı Business to Business (işletmeden işletmeye) olan bu terim işletmelerin birbirleriyle doğrudan yapmış oldukları her türlü ticari faaliyeti ifade etmektedir.

B2C: Açılımı Business to Consumer (işletmeden tüketiciye) olan bu terim işletmelerin doğrudan tüketiciler ile yapmış oldukları her türlü ticari faaliyeti ifade etmektedir.

B2G: Açılımı Business to Government (işletmeden devlet kurumlarına) olan bu terim işletmelerin doğrudan devlet kurumları ile yapmış oldukları her türlü ticari faaliyeti ifade etmektedir.

BASİT FAİZ: Sadece ana para üzerinden hesaplanan faiz oranıdır. “Faiz Tutarı= AnaparaFaiz OranıVade” formulü ile hesaplanır.

BAĞIMSIZ İŞLETME: Tek başına başka bir işletmenin sermayesinin % 25 veya daha fazlasına sahip değilse, herhangi bir veya birkaç bağlı işletme müştereken bu işletmenin % 25 veya daha fazla sermayesine sahip değilse bağımsız işletme kabul edilir. Gerçek kişi işletmeleri bağımsız işletmedir.

BAĞLANTI VE SİSTEM KULLANMA ANLAŞMASI: Yenilenebilir Enerji Yatırımlarında üretim tesisinin inşaatına başlanabilmesi için dağıtım şirketi ile imzalanan, teşvik belgesi müracaatlarında da istenen destekleyici belgedir.

BAĞLI İŞLETME: Bir işletmenin; tek başına veya bağlı işletmeleriyle birlikte müştereken başka bir işletmenin sermayesinin çoğunluğuna sahip olması, kendisinin sermayesinin çoğunluğuna, başka bir işletmenin tek başına veya bağlı işletmeleriyle birlikte müştereken sahip olması durumunda bu işletmeler bağlı işletme sayılır. Bağlı işletmelerin sınıfı ve KOBİ niteliği belirlenirken işletmenin verilerine, bağlı işletmenin verilerinin tamamının eklenmesi ile elde edilecek veriler dikkate alınır.

BAŞABAŞ NOKTASI: Bir firmada kara geçiş noktasındaki üretim ve satış miktarını ifade etmektedir.

BEDELSİZ İHRACAT: Karşılığında ülkeye herhangi bir bedel getirilmeksizin yurt dışına mal gönderilmesidir.

Benchmarking: Bir işletmenin rekabet gücünü yükseltmek amacıyla rekabet gücü yüksek diğer işletmelerin iş yapma tekniklerini incelemesi, kendi teknikleri ile kıyaslaması ve bu kıyaslamadan elde ettiği bilgileri kendi işletmesinde uygulamasıdır.

Bileşik Faiz: Bir Yatırımcının bankada bulunan ana parasına gelen faiz tutarının, ana paraya eklenmesinin ardından elde edilen toplam tutar üzerinden uygulanan faizdir.

BÖLGE KALKINMA İDARESİ: Sorumlu oldukları bölgenin kalkındırılması, rekabet gücünün arttırılması ve gelişmişlik farklarının azaltılmasına yönelik faaliyet gösteren Tüzel kişiliğe sahip kurumsal yapılardır. Ülkemizde Doğu Anadolu Projesi (DAP) Bölge Kalkınma İdaresi, Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) Bölge Kalkınma İdaresi, Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi ve Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Bölge Kalkınma İdaresi olmak üzere 4 Bölge Kalkınma İdaresi bulunmaktadır.

BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI: Sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyelerine göre 6 farklı bölgede yer alan iller için belirlenmiş şartlarda ve sektörlerde yatırım yapılması durumunda KDV İstisnası, Gümrük Vergisi Muafiyeti, Vergi İndirimi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Faiz veya Kar Payı Desteği, Gelir Vergisi Stopajı Desteği, Sigorta Primi Desteği ve Yatırım Yeri Tahsisi destek unsurlarının sunulduğu teşvik uygulamasıdır.

BÜTÇE: Belirli bir dönem için elde edilecek gelirlerle yapılması planlanan giderleri gösteren bir tahmin cetvelidir.

BİLANÇO: Bir işletmenin belli bir tarihteki varlıklarını ve bu varlıkların sağlandığı kaynakları (borç ve öz kaynaklar) gösteren mali tablodur.

BİYOKÜTLE: Bitkisel veya hayvansal organizmaların belirli bir zamanda sahip olduğu kütle olarak tanımlanan Yenilenebilir Enerji kaynağıdır.

C2C: İngilizcesi “Consumer to Consumer” Türkçe’si “Tüketiciden tüketiciye” olan, tüketiciden tüketiciye internet üzerinden yapılan bir ticaret (E-Ticaret) modelidir.

CAZİBE MERKEZLERİ DESTEKLEME PROGRAMI (CMDP): Ülke genelinde daha dengeli bir yerleşme düzeninin sağlanması ve göçün kademeli olarak yönlendirilmesi amacıyla Adana, Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Gaziantep, Hatay, Malatya, Mardin, Mersin, Samsun, Sivas, Şanlıurfa, Trabzon ve Van illerinde uygulanan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın destek programıdır.

CE BELGESİ: Avrupa Birliğinin yeni yaklaşım direktifleri kapsamında uyulması mecburi olan ürünlere verilen, Avrupa Topluluğu içinde satılan ürünlerin asgari güvenlik, sağlık ve çevre koruma gereklerine göre denetlendiğini gösteren belgedir.

CIF (COST INSURANCE AND FREIGHT): İngilizce açılımı “Cost Insurance and Freight” olan kısaltma; mal bedeli, sigorta ve navlun masraflarının satıcı tarafından üstlenilmiş olduğu teslim şeklini ifade etmektedir.

COĞRAFİ İŞARET: Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibarıyla kökeninin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaretlerdir.

Cari Oran: İşletmenin bir yıl veya daha kısa sürede nakde çevirebileceği varlıklarının (Dönen Varlıklar), Vadesi bir yıldan kısa olan borçlarına oranıdır.

Cazibe Merkezi Programı (CMP): Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen bir destek mekanizmasıdır. CMP kapsamında yer alan iller Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Hakkâri, Iğdır, Kars, Malatya, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tunceli, Van’dır. CMP kapsamında desteklenmesine karar verilen Yatırımlar ilgili Komite tarafından uygun bulunması halinde; enerji desteği ile 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Karan kapsamında sağlanan destek unsurlarından 6’ncı bölge şartlarında, 6’ncı bölgede uygulanan oran ve sürelerle yararlanır.

CİRO: Bir işletmenin gider ve maliyetleri düşürülmeden belirli bir süre içerisinde elde ettiği kazançtır.

ÇALIŞMA İZNİ: Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca resmî bir belge şeklinde düzenlenen ve geçerlilik süresi içinde yabancılara Türkiye’de çalışma ve ikamet hakkı veren izin belgesidir.

ÇEVRE DÜZENİ PLANI: Varsa mekânsal strateji planlarının hedef ve stratejilerine uygun olarak yerleşim, gelişme alanları ve sektörlere ilişkin alt ölçek planlarını yönlendiren genel arazi kullanım kararları çerçevesinde ilke ve kriterleri belirleyen, bölge, havza veya il bütününde hazırlanan, plan hükümleri ve raporuyla bir bütün olan plandır.

ÇEVRE LİSANSI: Tehlikeli Atık, Tehlikesiz Atık, Atık Yağ, Bitkisel Atık Yağ, Atık Pil ve Akümülatör, Ömrünü Tamamlamış Lastik, Ambalaj Atığı Geri Kazanımı, Atık Yakma ve Birlikte Yakma, İleri Termal İşlem Tesisleri (Piroliz, Gazlaştırma), Düzenli Depolama, Atık Ara Depolama, Tıbbi Atık Sterilizasyon, Ambalaj Atığı Toplama ve Ayırma, Gemi Geri Dönüşümü, Atıktan Türetilmiş Yakıt (ATY) Hazırlama, Tanker Temizleme, Hurda Metal/ ÖTA (Ömrünü Tamamlamış Araç) İşleme, ÖTA Geçici Depolama, Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya İşleme, Atık Kabul, PCB (Poliklorlu Bifenil) Arındırma lisans konuları ile ilgili iş ve işlemlere ilişkin teknik yeterliliktir.

ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED): Gerçekleştirilmesi planlanan Projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar bütünüdür.

ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİ (ÇKS): Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından oluşturulan çiftçilerin kayıt altına alındığı tarımsal veri tabanıdır.

DAHİLDE İŞLEME REJİMİ: İhraç yapmak şartı ile üretimde kullanılacak ve ithal edilmesi gereken hammadde ya da girdilere gümrük muafiyeti getiren bir teşvik sistemidir.

DASK: Depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları, poliçede belirtilmiş limitler dahilinde nakit olarak karşılayan Zorunlu Deprem Sigortasıdır.

DEVİNİM: Bir düşünce sürecinin başlaması; hareket. Bir toplumdaki olayların ana özelliğini, varlık biçimini belirleyen toplumsal süreçlerin bütünü. Örnek cümle; “Köpekbalığı devinim halindedir.” Yönetim İşaretleri Danışmanlığın geliştirdiği yönetim modelinin bir unsurudur.

DEĞİŞKEN GİDER: Belirli bir hesap döneminde, üretim hacmine göre değişen (artan veya azalan) giderlerdir.

DIŞ TİCARET: Bir devletin yabancı devletlerle gerçekleştirmiş olduğu İthalat ve İhracatın tamamıdır.

DIŞ TİCARET HACMİ: Bir ülkenin başka ülkelerle yaptığı İthalat ve İhracat rakamlarının toplamıdır.

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM: Bir ülke sınırları dışındaki Yatırımcıların ilgili ülkeye yaptıkları yatırımlardır.

DUE DILIGENCE (DURUM TESPİTİ): Due Diligence (Durum tespiti), bir Yatırım kararının verilebilmesi için mali, hukuksal ve idari tüm gerekli bilgilerin yer aldığı, şirketin mevcut durumunu gösterip geleceği hakkında en doğru öngörülerin yapılmasına imkan veren analizdir.

DURAN VARLIKLAR: Bir yıldan kısa süre içinde nakde çevrilme niteliği taşımayan işletme varlıklarıdır.

DÖNEN VARLIKLAR: İşletmenin bir yıl veya daha kısa sürede nakde çevrilebilecek varlıklarıdır.

DÖVİZ KREDİSİ: İhracat veya ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı faaliyetlerde bulunan firmalara, ihracat taahhüdünün yerine getirilmesi koşulu ile kullandırılan bir Kredi türüdür.

DÖVİZE ENDEKSLİ KREDİ: Bir firmanın kullanacağı Kredinin belirli bir döviz cinsine endekslenerek kullandırılmasıdır.

DÜŞÜK TEKNOLOJİLİ YATIRIM: OECD (Ekonomik işbirliği ve Kalkınma Örgütü), imalat sanayi alt sektörlerini araştırma geliştirme yoğunluklarına göre yüksek, orta ve düşük teknolojili sektörler olarak belirlemiş olup, gıda, tekstil, giyim, orman ürünleri, kâğıt ürünleri, petrol ve kömür türevleri, çimento-kil, demir çelik, metal eşya vb. sektörlerlerinde yapılan yatırımları Düşük Teknolojili Yatırımlar olarak tanımlamıştır.

E-TUYS: Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından yönetilen Yatırım Teşvik Belgesine ilişkin iş ve işlemlerin yürütüldüğü web tabanlı bir uygulamadır.

E-TİCARET: Ticaretin dijital ortamda online olarak yapılmasıdır.

E-İHRACAT: E-Ticaret/Online (çevrimiçi) satış kanalı üzerinden alınan yurt dışı adresli siparişi, bireysel müşteri adına (KDV’siz) fatura düzenleyip, Mikro İhracat olarak çıkışının gerçekleştirilmesidir.

EKOSİSTEM: Belirli bir mekanı, sektörü veya temayı paylaşan; birbiri ile ilişkili grupların iş fikirlerini destekleyici ve kolaylaştırıcı unsurları bir araya getirdiği ortamı ifade etmektedir.

EMLAK VERGİSİ MUAFİYETİ: 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunuyla belirlenmiş olan bina ve/veya arazilerin emlak vergilerinden muaf olma durumudur.

EMSAL DEĞER: Gerçek değeri belli olmayan bir mal veya hizmetin değerini belirlemek üzere, benzer mal ve hizmetlerden faydalanılarak elde edilen değeri ifade eder.

ENDÜSTRİ BÖLGESİ: Ülke ekonomisini uluslararası rekabet edebilir bir yapıya kavuşturmak, teknoloji transferini sağlamak, üretim ve istihdamı artırmak, yabancı Sermaye girişini hızlandırmak ve özellikle üretim maliyetleri açısından büyük ölçekli Yatırımlar için uygun sanayi alanı oluşturmak üzere kurulan üretim bölgeleridir.

ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ: Bir işletmenin atığının, diğer bir işletmenin girdisi olmasına dayanan yenilikçi işbirliği modelidir.

ENTEGRE HAYVANCILIK YATIRIMI: Yetiştiriciliğin yanında süt mamulleri üretimi, et mamulleri üretimi, kesimhane, soğuk hava deposu ve yem ünitesi Yatırımlarını da içeren hayvancılık yatırımlarıdır.

ESENLİK (WELLNESS): Orta yaşlara gelmiş, yaşlanmaktan ve hastalanmaktan kendisini korumak isteyen varlıklı kişilerin daha sağlıklı, daha kaliteli yaşam arayışlarına yönelik yapılan Yatırımlardır.

EXIMBANK: Ülkemizde İhracatın geliştirilmesi, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi, ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması, ihracatçıların uluslararası ticarette paylarının artırılması, Girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması, ihracatçılar ve yurtdışında faaliyet gösteren müteahhitler ve Yatırımcılara uluslararası piyasalarda rekabet gücü ve güvence sağlanması, yurtdışında yapılacak yatırımlar ile ihracat amacına yönelik yatırım malları üretim ve satışının desteklenerek teşvik edilmesi vizyonu ile kurulan Kamu Bankasıdır.

EŞ FİNANSMAN: Desteklenen Proje veya faaliyetlerde harcanmak üzere, hibe faydalanıcısı tarafından sağlanması taahhüt edilen nakdi katkıdır.

FAKTORİNG: Firmaların mal ve hizmet satışlarından doğan Vadeli alacaklarını bu alanda yetkilendirilmiş finansman şirketlerine daha düşük bir meblağ ile devretmesidir.

FAYDALI MODEL: Sanayide uygulanabilen buluşların sahiplerine ürünü üretme ve pazarlama hakkı tanıyan Sınai Mülkiyet hakkıdır.

FAİZ VEYA KAR PAYI DESTEĞİ: İlgili aracı kuruluşlardan alınacak Krediler karşılığında ödenecek faiz veya kâr payı giderlerinin bir kısmının ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca karşılanmasını öngören mali destektir.

FAİZSİZ KREDİ DESTEĞİ: İlgili aracı kuruluşlardan alınacak Krediler karşılığında ödenecek faiz veya kâr payı giderlerinin tamamının ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca karşılanmasını öngören mali destektir.

FOB: İngilizcesi Free On Board olan kısaltma, İhracatçının sorumluluğunun mallarının geminin küpeştesine teslim edilmesi ile sona eren teslim şeklidir.

FONLAMA: Şirketlerin öz kaynaklarını kullanarak kaynak sağlama metodudur.

FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI: İnsan düşüncesinin ortaya çıkarttığı yenilikçi fikir ürünleriyle ilgili verilen haklardır. Patent, marka, Tasarım ve Coğrafi İşaretleri içeren sınai haklar ile edebiyat ve sanat eserleri, bilgisayar programları ve müzik eserlerini içeren telif haklarını kapsar.

FİNANSAL KİRALAMA (LEASİNG): Bir Yatırım malının mülkiyeti mal sahibi şirkette kalacak şekilde, belirlenen kiralar karşılığında kullanım hakkının kiracıya verilmesi ve sözleşmede belirtilen süre sonunda mülkiyetinin kiracıya geçmesini sağlayan bir finansman yöntemidir.

FİZİBİLİTE DESTEĞİ PROGRAMI: Kalkınma Ajansları tarafından uygulanan, bölge önceliklerine göre konu ve kapsamı belirlenen Projelerin fizibilite çalışmalarına sağlanan desteklerdir.

FİZİBİLİTE RAPORU: Yapılması planlanan bir Yatırımın yapılabilir olup olmadığını sektörel, teknik ve finansal açıdan değerlendiren dokümandır.

GAYRİ SIHHİ MÜESSESE: Faaliyeti sırasında çevresinde bulunanlara biyolojik, kimyasal, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden zarar verme ya da doğal kaynakları kirletme riski olan işyerleri olarak tanımlanmaktadır.

GELİR TABLOSU: İşletmenin belirli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile bu gelirlerin elde edilmesi için katlandığı giderleri ve bunların sonucunda oluşan kar veya zararı gösteren mali tablodur

GELİR VERGİSİ STOPAJI DESTEĞİ: Bölgesel Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında düzenlenen yatırım teşvik belgeli yatırımlara sağlanan ve ilave istihdam için işveren tarafından ödenmesi gereken gelir vergisi stopajının belli oranlarda ve belli bir süreyle terkin edilmesidir.

GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI: Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında, bölgesel, öncelikli veya büyük ölçekli yatırımlar kapsamına girmeyen yatırımların, minimum yatırım tutarını sağlamak koşuluyla yararlanabileceği teşviklerdir.

GERÇEK KİŞİ: Tam doğmak ve sağ olmak şartı ile kişinin anne karnından ölümüne kadar olan süreyi hukuken tanımlayan terimdir.

GERİ DÖNÜŞÜM: Yeniden değerlendirilme imkânı olan atıkların çeşitli fiziksel ve/veya kimyasal işlemlerden geçirildikten sonra ikincil bir hammaddeye dönüştürülerek tekrar üretim sürecine dâhil edilmesidir.

GERİ KAZANIM: Kullanım dışı kalan geri dönüştürülebilir atık malzemelerin çeşitli Geri Dönüşüm yöntemleri ile hammadde olarak tekrar imalat süreçlerine kazandırılmasıdır.

GES: Güneş Enerji Santralinin kısaltması olup, güneşten gelen enerjiyi elektrik enerjisine çeviren sistemlerdir.

GREENFIELD INVESTMENT: Bir şirketin yeni pazarlara girmek için doğrudan Yatırım yoluyla başka bir ülkede yatırım yapılmasıdır.

GÜDÜMLÜ PROJE DESTEĞİ: Proje Teklif Çağrısı yöntemi uygulanmadan doğrudan destek sağlamaya yönelik; bölge planında öngörülen öncelikler doğrultusunda, konusu ve koşulları ilgili Kalkınma Ajansı öncülüğünde ve yönlendirmesinde belirlenen özel nitelikli model projelere verilen destek tipidir.

GÜMRÜK BEYANNAMESİ: İhracatta gümrük mevzuatı uyarınca doldurularak ilgili İhracatçı Birliği tarafından onaylanmasından sonra gümrük idaresine sunulan belgedir.

GÜMRÜK TARİFE İSTATİSTİK POZİSYONU (GTİP): Uluslararası ticarete konu olan tüm ürünlerin numaralandırılmasına ve isimlendirilmesine yarayan 12 haneli kod sistemidir. Gümrük vergilerinin tespitinde ve uluslararası ticaret istatistiklerinin tutulmasında bu kod kullanılmaktadır.

GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt dışından ithal edilen makine ve teçhizat için gümrük vergisi uygulanmaması halidir.

GÜVENİLİRLİK: Yönetim İşaretleri’ne göre; her ilişki türünde olduğu gibi bireye ve kuruma güvenmenin çok kıymetli olduğunu biliyoruz.

GİRİŞİM SERMAYESİ YATIRIM FONU: Büyüme potansiyeli yüksek orta ölçekli işletmelerin teknoloji ve İnovasyon odaklı Girişimlerine yatırım yapan, nitelikli Yatırımcıların ortaklıklarıyla kurulan Sermaye oluşumudur.

GİRİŞİMCİ: Herhangi bir alanda iş fırsatları görüp olası riskleri alarak o işe atılan ve işin devamlılığını sağlayan kişi veya kişilerdir.

GİRİŞİMCİ BİLGİ SİSTEMİ (GBS): Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına ait Ticaret Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, TÜBİTAK, Türk Patent ve Marka Kurumu, KOSGEB ve TÜİK’ten sağlanan verilerden oluşan bütünleşik bir veritabanıdır.

HALKA ARZ: Bir şirketin hisse senetlerinin çok sayıda ve önceden bilinmeyen Yatırımcılara çağrı veya ilan yoluyla satışıdır.

HARİÇTE İŞLEME REJİMİ: İşlem görmek üzere hammaddelerin önce ihraç edilmesi, işlem gördükten sonra ürün olarak tekrar ülkemize ithal edilmesini içeren ve bu süreçte her türlü vergiden muafiyet sağlayan sistemdir.

HAYAT BOYU ÖĞRENME: Yönetim İşaretlerine göre; çalışanların kendilerini sürekli geliştirmeleri ve değişmelerini sağlamanın katma değer yaratacağına inanıyoruz.

HEDEF PAZAR ANALİZİ: Hitap edilmek istenen pazarın nicel ve nitel açıdan değerlendirilmesidir.

HIZLANDIRICI PROGRAMI: Teknolojik ürünlerin ve teknoloji yoğun Start-up (erken aşama) girişimlerinin gelişmesini hızlandırmak için uygulanan destek programıdır. Uluslararası pazarlara açılım yapılması, İhracatın artırılması, gelişmiş Girişimcilik Ekosistemlerin içinde yer alınması gibi faaliyetler için donanım ve operasyonel giderler gibi konularda destek verilmektedir.

HİBE DESTEĞİ: Geri ödemesiz olarak verilen destek çeşididir.

HİDROELEKTRİK SANTRALİ (HES): Yenilenebilir Enerji kaynaklarından biri olan HES’ler, belli bir yükseklikten akan suyun potansiyel enerjisini elekrik enerjisine dönüşüren elektrik üretim santralleridir.

HİSER DESTEK PROGRAMI: Hizmet Sektörü Rekabet Gücünün Artırılması Projesi Desteği, Ticaret Bakanlığının döviz kazandırıcı hizmet ticaretinin desteklenmesi kapsamında sağladığı destek türüdür.

IPA: Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı, Avrupa Komisyonu tarafından AB aday ülkelerindeki reformların desteklenmesi için tasarlanmış finansal ve teknik yardım aracıdır.

IPARD: Avrupa Birliği (AB) tarafından aday ve potansiyel aday ülkelere destek olmak amacıyla oluşturulan, Katılım Öncesi Yardım Aracı’nın Kırsal Kalkınma bileşenidir.

ISIC Kodu: Birleşmiş Milletlerin ekonomik verileri sınıflandırmak için kullanmış olduğu uluslararası standart sanayi sınıflamasıdır.

Islah Organize Sanayi Bölgesi: OSB Uygulama yönetmeliğinde belirtildiği şekilde mer’i plana göre yapılaşan sanayi tesislerinin bulunduğu alanların ıslah edilmesi suretiyle oluşacak Organize Sanayi Bölgesi’dir.

İFRAZ: Bir arazinin Parsellere ayrılması, arazinin imar açısından uygun parçalara bölünmesi işlemidir.

İHRACAT: Bir ülkede yerleşik kişi ve kurumların diğer ülkelere mal ve/veya hizmet satması durumudur.

İHRACAT DESTEK OFİSİ: TOBB ve Ticaret Bakanlığı işbirliğinde başlatılan Proje ile seçilen illerde uygulanmasına başlanmış, İhracatçılara ya da ihracata başlamak isteyenlere rehberlik etmek amacıyla kurulan ofislerdir.

İHRACATÇI BİRLİĞİ: İhracatçıları örgütlendirmek suretiyle ihracatı artırmak ve Dış Ticaretin ülke menfaatine uygun olarak gelişmesini sağlamak amacıyla kurulan özel Bütçeli kuruluşlardır.

İHTİSAS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ: Aynı sektör grubunda ve bu sektör grubuna dâhil alt sektörlerde faaliyet gösteren tesislerin yer aldığı Organize Sanayi Bölgeleridir.

İL YATIRIM ORTAMI RAPORU: İlin yatırımlar açısından mevcut durumunu, öncü sektörlerini ve öncelikli sektörlerini ele alan, İhracat ve Ar-Ge potansiyeline yer veren, her ilin Yatırım Destek Ofisleri uzmanlarınca Yatırımcılara sunulması için hazırlanmış yatırım raporudur.

İMAR PLANI: Yerleşim yerlerinin planlı yapılaşması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile yerel yönetimlerin hazırladığı sanayi-ticaret-konut-kamu hizmet-yeşil alan-tarım alanı-koruma alanları gibi alanların üzerinde işaretli olduğu haritalardır.

İMZA SİRKÜSÜ: Tüzel kişiler tarafından notere yapılan başvuru üzerine ilgili kuruluş adına görev yapan kişilerin yetki ve sorumluluk alanlarını belirleyen belgedir. Gerçek Kişilerde ise bu belge yerine imza beyannamesi belgesi düzenlenir.

İNANMAK: Yönetim İşaretleri olarak; inandığımız değerleri hedefleyerek bu yolda ilerlemeye çalışırız.

İNOVASYON: Yeni veya önemli derecede iyileştirilmiş mal, hizmet, süreç veya yöntemin gerçekleştirilmesidir.

İNTİFA HAKKI: Mülkiyeti başkasına ait olan bir mal ya da hak üzerinde belirli kişi ya da kişilere tanınan yararlanma hakkıdır.

İPOTEK: Bankalar tarafından özellikle ticari Kredilerin karşılığı olarak Teminat kabul edilebilen ve kredi borcunun 1,5 ya da 2 katına ulaşan tutarda taşınmazın üzerine konulan rehin türüdür.

İSLAM KALKINMA BANKASI: Tamamı İslam Konferansı Örgütü’ne üye 7 ülke tarafından, geri kalmış İslam ülkelerini kalkındırmak amacıyla kurulmuş olan kurum. İslam Konferansı Teşkilatı üyesi ülkeler arsında ticaretin arttırılması bankanın stratejik amaçları arasında olup bunun için finansman imkânları sağlamaktadır.

İSTATİSTİKİ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLANDIRMASI: Bölgesel istatistiklerin toplanması, geliştirilmesi, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yapılması, bölgesel politikaların çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemine uygun karşılaştırılabilir istatistiki veri tabanı oluşturulmasını amaçlayan bir sınıflandırmadır. Ülkemizde bu sınıflandırmaya göre 12 adet bölge “Düzey 1”, 26 adet alt bölge “Düzey 2” ve 81 adet il “Düzey 3” olarak belirlenmiştir.

İTFA: Borcun borçlu tarafından bir defada veya belirli dönemlerde yapılan ödemelerle ortadan kaldırılması işlemidir.

İTHAL İKAME: Daha önce ithal edilen ürünlerin yurt içinde üretilmesidir.

İrtifak Hakkı: Tüzel bir kişiliğin kendine ait olmayan araziler üzerinde kullanım hakkı elde etmesidir.

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması: Bölgesel istatistiklerin toplanması, geliştirilmesi, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yapılması, bölgesel politikaların çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemine uygun karşılaştırılabilir istatistiki veri tabanı oluşturulmasını amaçlayan bir sınıflandırmadır. Ülkemizde bu sınıflandırmaya göre 12 adet bölge “Düzey 1”, 26 adet alt bölge “Düzey 2” ve 81 adet il “Düzey 3” olarak belirlenmiştir.

İthal Makine ve Teçhizat Listesi: Yatırım Teşvik Belgesinin eki olan, yatırım kalemlerinin içerisinde yurt dışından getirilecek olan makine ve teçhizatların yazıldığı listedir.

İthalat: Yurt dışında üretilmiş bir mal veya hizmetin satın alınması işlemidir.

İthalat Rejimi Kararı: Ülkemiz İthalatını düzenleyen, ülkelere ve ürün sınıflarına göre gümrük vergisi oranlarının belirlendiği karardır.

İyi Tarım Uygulamaları: İnsan sağlığını, çevre ve doğayı dikkate alan tarımsal uygulamalar bütünüdür.

İŞ GELİŞTİRME MERKEZİ (İŞGEM): Kurulma kriterleri ve nitelikleri KOSGEB tarafından belirlenen İş Geliştirme Merkezleridir.

İŞLETME KOÇLUĞU: İşletmenin ihtiyaçlarını tespit ederek gelişimine katkıda bulunan ve yönlendirici danışman kişidir.

İŞLETME KREDİSİ: İşletmenin faaliyete başlamasıyla oluşan giderlerinin finansmanını sağlayan Kredidir.

İŞLETME SERMAYESİ: İşletmenin üretimine devam edebilmesi için ihtiyaç duyduğu likit veya likide yakın Sermayedir.

İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATI: Faaliyetine göre yönetmelikte belirtilen işyerlerinde aranan şartların sağlanması sonucunda belediyeler, il özel idareleri, organize sanayi bölgeleri veya Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından verilen belgedir.

İş Yapma Kolaylığı Endeksi: Dünya Bankası tarafından 2004 yılından beri her yıl düzenli olarak hazırlanan İş Yapma Kolaylığı Endeksi (Doing Business Index), üye ülkelerde Yatırım ortamını etkileyen iş düzenlemelerini analiz etmektedir.

KALKINMA AJANSLARI YÖNETİM SİSTEMİ (KAYS): Kalkınma Ajansları Yönetim Sisteminin kısaltması olup, Ajanslar arası uygulama birliğini sağlamak amacıyla ajansların; Yatırım destekleme, Proje destekleme, çalışma programı, Bütçe, muhasebe, insan kaynakları, performans ölçme faaliyetleri ile ilgili ve ilişkili gerçek ve Tüzel kişilerin ihtiyaç duyulan veri ve bilgilerinin muhafaza edildiği, veri tabanı başta olmak üzere iş ve işlemlerinin elektronik ortamda yürütülmesine imkân veren merkezi yönetim bilgi sistemini ifade etmektedir.

KAMU YARARI KARARI: İdarenin Kamulaştırma kararı verilebilmesi için kamulaştırma kararından önce ortaya çıkan, kamulaştırma işlemini başlatan ve yetkili mercilerce onaylanan karardır.

KAMULAŞTIRMA: Devlet veya kamu Tüzel kişilerince, kamu yararının gerektirdiği hallerde, karşılığını peşin ödemek şartıyla, gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerinin mülkiyetinde bulunan taşınmaz malların tamamının veya bir kısmının ya da İrtifak Hakkının idare adına tescil edilmesi işlemidir.

KAPASİTE KULLANIM ORANI: İmalat sanayinde faaliyet gösteren işyerlerinin, mevcut fiziki kapasitelerine göre fiilen gerçekleşen kapasite kullanımlarını oranlayan bir göstergedir.

KAPASİTE RAPORU: Sanayi ve Ticaret Odalarına kaydolarak sanayi kuruluşu niteliği kazanan özel veya Tüzel kişiliklerin irtibat bilgilerini, üretim konularını ve yıllık üretim kapasitelerini, teknolojilerini, makine parkını, kullandıkları hammaddeleri, Sermaye ve istihdam bilgilerini ve benzeri konuları içeren, kuruluşun kimlik kartı niteliğindeki rapordur.

KARMA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ: Farklı sanayi iş kollarında üretim yapan tesislerin yer aldığı; gerekli idari, sosyal ve teknik altyapı alanları ile küçük imalat ve tamirat, ticaret, eğitim ve sağlık alanları, teknoloji geliştirme bölgeleri ile donatılıp planlı bir şekilde ve belirli sistemler dâhilinde faaliyet yürüten sanayi alanıdır.

KAYNAK KULLANIM DESTEKLEME FONU (KKDF): Kullanılan Krediler ve Vadeli yapılan İthalatlar üzerinden alınan kesintilerden oluşan fondur.

KDV İADESİ: 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan genel tebliğ, iç genelge, genel yazı ve sirkülerle yapılan düzenlemeler çerçevesinde vergi Mükellefine katma değer vergisinin iade edilmesi işlemidir.

KEFALET KOOPERATİFİ: Küçük işletmelerin, esnaf ve sanatkârın finansman kuruluşundan Kredi kullanabilmeleri için kredilere karşılık bankaya kefalet vermekle yükümlü Kooperatiflerdir.

KEFİL: Birinin, borcunu ödemediği zaman onun yerine borcu ödemeyi üstlenmiş olan kişidir.

KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI (KKYDP): Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı; Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kırsal alanda ekonomik ve sosyal gelişmeyi sağlamak üzere Proje bazında Yatırımları teşvik eden hibe programıdır.

KNOW-HOW: Bir firmanın veya kişinin, bir ürün veya yöntem üzerinde sahip olduğu bilgi veya ticari sırdır.

KOBİ: 250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık Net Satış Hasılatı veya mali Bilançosundan herhangi biri 500 milyon Türk Lirasını aşmayan ve yönetmelikte Mikro İşletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimler veya Girişimlerdir.

KOBİ BEYANNAMESİ: Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler ile bu işletmelerin tanımlarına, niteliklerine ve sınıflandırılmasına ilişkin yönetmelik çerçevesinde işletmelerin mali Bilanço, Net Satış Hasılatı ve yıllık iş birimi dikkate alınarak işletmeler tarafından hazırlanan ve işletmelerin sınıflarını ve KOBİ olup olmadığını gösteren dokümandır.

KOBİ GELİŞİM DESTEK PROGRAMI (KOBİGEL): KOSGEB tarafından uygulanan ve ulusal sanayi / ekonomi hedefleri doğrultusunda belirlenen öncelik alanlarında KOBİ’ler tarafından hazırlanan Projelerin desteklendiği destek programıdır.

KOLKİ: Çalışanlarımız, müşterilerimiz ve paydaşlarımızla kol kola yürüyüp, sorunları birlikte çözüp, birlikte hareket etmeye özen gösterdiğimizi belirten değerlerimizden biri. Yönetim İşaretleri Danışmanlığın geliştirdiği yönetim modelinin bir unsurudur.

KOMPLE YENİ YATIRIM: Mal ve hizmet üretimine yönelik olarak ana makine ve teçhizat ile yardımcı tesisleri içeren, gerektiğinde arazi-arsa ve bina-inşaat harcamalarını da ihtiva eden, Yatırımın yapılacağı yerde aynı üretim konusunda mevcut tesisi veya mevcut tesisi ile altyapı bütünlüğü bulunmayan yatırımlardır.

KONKORDATO: Bir borçlunun ticari durumunun sarsılmış olmasıyla alacaklıların, alacaklarını belli bir plana göre almaları konusunda kendi aralarında vardıkları ve mahkemece onaylanan anlaşmadır.

KOSGEB: Ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında küçük ve orta ölçekli işletmelerin payını ve etkinliğini artırmak, rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek, sanayide entegrasyonu ekonomik gelişmelere uygun biçimde gerçekleştirmek amacıyla kurulan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile ilgili, Tüzel kişiliği haiz ve özel Bütçeli bir kamu kuruluşudur.

KREDİBİLİTE: Kişilerin ve kurumların finansal değerleri temel alınarak çeşitli analizler doğrultusunda değerlendirilip Kredi kuruluşlarına sunulmak üzere hazırlanmış finansal değer notudur.

KULUÇKA MERKEZİ: Girişimlerin en zor ve en kırılgan dönemi olan başlangıç aşamasında girişimin hayatta kalabilmesine, gelişebilmesine ve büyümesine yardımcı olmak için rehberlik ve destek sağlayan birimlerdir.

KUR FARKI: Ulusal paranın yabancı para birimleri karşısında değerinin artması ya da azalmasıdır.

KURUMLAR VERGİSİ: Kurum kazançlarından alınan, Mükelleflerin bir takvim yılı boyunca kazandıkları safi kurum kazancına göre hesaplanan vergi türüdür.

Kadastro: Düzenli ve sağlam bir tapu sicili oluşturmak amacıyla bir ülkedeki bütün arazi, arsa ve mülklerin yerlerinin, alanlarının, sınırlarının, değerlerinin ve hukuksal durumlarının Devlet eliyle saptanıp plana bağlanması işidir.

Kaldıraç Oranı: İşletmenin varlıklarının ne kadarının yabancı kaynaklarla finanse edildiğini gösteren orandır.

Kalkınma Ajansı: Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak, yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle bölgesel gelişmeyi hızlandırmak ve bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda faaliyet gösteren Tüzel kişiliğe haiz kamu kuruluşudur.

Kalkınma Planı: İlki 1963 yılında yürürlüğe giren, ulusal kalkınmada yol haritası sunan, kamu için emredici, özel sektör için yol gösterici olan uzun Vadeli planlardır.

Kalkınma Yatırım Bankası: Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma öncelikleri doğrultusunda Girişimcilerin finansman ihtiyacını karşılamak, Sermayenin tabana yayılmasına ve yapısal dönüşüme katkı sağlamak ve danışmanlık desteği sağlamak üzere kurulan kamu bankasıdır.

Kamu Alım Garantisi: Özel sektörü teşvik etmek ve daha az finansman ihtiyacıyla Yatırımların yapılabilmesini sağlamak amacıyla Devletin satın alma taahhüdü verdiği bir iş modelidir.

Kamu Üniversite Sanayi İşbirliği (KÜSİ): Kamu, üniversite, sanayi kuruluşları ile Yatırımcılar arasında ortak işbirliği ve etkileşiminin sağlanması amacıyla oluşturulmuş bir politika aracıdır.

KÜLTÜR TURİZM KORUMA VE GELİŞİM BÖLGESİ: Tarihî ve kültürel değerlerin yoğun olarak yer aldığı veya turizm potansiyelinin yüksek olduğu yöreleri korumak, kullanmak, sektörel kalkınmayı ve plânlı gelişimi sağlamak amacıyla değerlendirmek üzere sınırları Kültür ve Turizm Bakanlığının önerisi ve Cumhurbaşkanı onayı ile ilân edilen bölgelerdir.

KÜMELENME: Aynı ya da benzer iş kolunda faaliyet gösteren, coğrafi olarak birbirine yakın, birbirleriyle işbirliği ve rekabet halinde olan üretici firmalar ve onları destekleyici firma ve kurumların bir araya geldiği çalışma modelidir.

KÜMELENME DESTEK PROGRAMI: Türk sanayisinin rekabet edebilirliğinin, yenilikçiliğinin ve verimliliğinin yükseltilmesi, küresel İhracattan daha fazla pay alınması, ağırlıklı olarak yüksek teknolojili ürünlerin üretilmesi ve nitelikli işgücüne sahip ve aynı zamanda çevreye ve topluma duyarlı bir sanayi yapısına dönüştürülmesi amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından uygulanan destek programıdır.

KÜÇÜK SANAYİ SİTESİ: Değişik iş kollarında üretim ve tamirat yapacak olan küçük sanayicilerin, uğraşları gereği ihtiyaç duydukları bütün fonksiyonları yerine getirmeye imkan bulabilecekleri ve sağlıklı çevre koşullarında verimli olabilecekleri, şehir imar planlarına uygun seçilen araziler üzerinde planlanan ve her türlü altyapı ve üstyapı tesisleri ile inşa edilen küçük sanayi işletmeleri topluluğudur.

KİTLESEL FONLAMA: Bir Projenin veya Girişim şirketinin ihtiyaç duyduğu fonu sağlamak amacıyla yetkilendirilmiş platformlar aracılığıyla halktan para toplanmasıdır.

LOBİCİLİK: Hükümetler veya uluslararası örgütler tarafından verilen kararları etkileme çalışmasıdır.

LİKİDİTE: İşletmelerin varlıklarının hızlı ve kolayca nakde çevrilebilme derecesidir.

LİSANSLI DEPOCULUK: 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında tarım ürünlerinin sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticarî amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan tesistir.

MADEN İSTİHRAÇ YATIRIMI: Madeni çıkarmaya yönelik Yatırımdır.

MADEN İŞLEME YATIRIMI: Madeni işlemeye yönelik Yatırımdır.

MAHRECE İADE: Bir eşyanın geldiği yere (çıkış ülkesine/ticaretin yapıldığı ülkeye) geri gönderilmesidir.

MAHREÇ İŞARETİ: Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya ülkeden kaynaklanan, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından bu coğrafi alan ile özdeşleşen, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinden en az biri belirlenmiş coğrafi alanın sınırları içinde yapılan ürünleri tanımlayan adlardır.

MALİ BİLANÇO: Bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren mali tabloyu ifade eder.

MALİ DESTEK PROGRAMI: Kamu-Özel Sektör ve Sivil Toplum Kuruluşlarının belirli bir amaca yönelik Projelerinin belli bir oranına yapılan karşılıksız ve doğrudan ödemeleri içeren programdır.

MALİ TABLO: Bir işletmenin faaliyetlerine ilişkin finansal bilgileri içeren tablodur.

MARKA TESCİL: Bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretin tescilidir.

MARKALAŞMA: Markalaşma temel olarak ürüne ait bir kimlik oluşturulmasını ifade etmektedir. Markalaşma veya günümüzdeki anlamıyla marka yönetimi bir marka yaratma, markayı esnetme (genişletme), yeniden konumlandırma, markayı tekrar piyasaya sürme veya yenileme (gençleştirme), bir markayı büyütme ya da ömrünü uzatma gibi uygulamaları içermektedir.

MELEK YATIRIMCI: Yüksek risk ve yüksek büyüme potansiyeli içeren işletmelere, kuruluşlarının erken bir dönenimde yatırım yapan özel bir Yatırımcı tipi olarak ifade edilen varlıklı kişilerdir.

MENKUL KIYMET: Para, çek, poliçe ve bono hariç olmak üzere; 1) Paylar, pay benzeri diğer kıymetler ile söz konusu paylara ilişkin depo sertifikalarını, 2) Borçlanma araçları veya Menkul Kıymetleştirilmiş varlık ve gelirlere dayalı borçlanma araçları ile söz konusu kıymetlere ilişkin depo sertifikalarını ifade eder.

MENTÖRLÜK: Daha deneyimli veya daha bilgili bir kişinin daha az deneyimli veya daha az bilgili bir kişiye rehberlik etmesidir.

MENŞE: Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya istisnai durumlarda ülkeden kaynaklanan, tüm veya esas özelliklerini bu coğrafi alana özgü doğal ve beşerî unsurlardan alan, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerin tümü bu coğrafi alanın sınırları içinde gerçekleşen ürünleri tanımlayan adlardır.

MEVDUAT: Yazılı ya da sözlü olarak veya herhangi bir şekilde halka duyurulmak suretiyle ivazsız veya bir ivaz karşılığında, istendiğinde ya da belli bir Vadede geri ödenmek üzere kabul edilen paradır.

MODEL FABRİKA: İşletmelerde küresel rekabet için gerekli olan Verimlilik artışı ve dijitalleşme kapsamında; Yalın Üretim, süreç iyileştirme, ürün geliştirme, problem çözme gibi konularda işletmelerin uygulama yönlü becerilerini deneyimsel ortamlarda yaparak öğrenme yoluyla geliştirmek ve bu yeni becerileri hızla hayata geçirerek firmaları dönüştürmek için özel olarak tasarlanan eğitim uygulamaları ve bu uygulamaların sunulacağı fiziksel ortamlardır.

MODERNİZASYON YATIRIMI: Mevcut tesislerin üretim hatlarında teknik ve/veya ekonomik ömrünü tamamlamış makine ve teçhizata uygun parçaların eklenmesini veya mevcut makine ve teçhizatın yenileri ile değiştirilmesini, tesiste eksik kalmış bölümlerin tamamlanmasını, nihai ürünün doğrudan kalitesinin yükseltilmesini veya modelinin değiştirilmesini içeren Yatırımları ifade etmektedir.

MORTGAGE: Konut sahibi olmak için yeterli birikimi bulunmayan kişilere kira ödemesi yapar gibi aylık düşük taksitler ile ödeme yaparak ev sahibi olma imkanı sunan uzun Vadeli Yatırım aracıdır.

MUHTASAR BEYANNAME: İş verenler veya vergi tevkifatı yapan diğer kimseler tarafından kesilen vergilerin matrahları ile birlikte, toplu olarak vergi dairesine bildirilmesini sağlayan gelir vergisi beyanı türüdür.

MÜCAVİR ALAN: Mücavir Alan sınırı belediye sınırlarının dışında, imar mevzuatı bakımından belediyelerin kontrol ve mesuliyeti adına verilmiş olan sınırdır.

MÜKELLEF: Vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettübeden gerçek veya Tüzel kişidir

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ: Firmaların var olan veya potansiyel müşterileri ile kurdukları ilişkiyi en verimli, en etkin ve sonuçta en karlı hale getirmek için kullandıkları yöntemler bütünüdür.

MİKRO İŞLETME: 10 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık Net Satış Hasılatı veya mali Bilançosundan herhangi biri 10 milyon Türk Lirasını aşmayan işletmelerdir.

MİKROKREDİ: Yoksul ve düşük gelir düzeyindeki kişi, aile ve Mikro İşletmelere (1-9 kişiden az çalışanı olan) sağlanan finansman hizmetleridir. İş yapma fikri olup, gelir getirici bir faaliyette bulunmak üzere, küçük bir başlangıç Sermayesine ihtiyacı olan yoksullara imkân verilmesi Projesidir. Sadece güvene dayanan, Teminatsız ve Kefilsiz küçük sermaye şeklindeki mikro Kredi, yoksulların kendi kendilerine yoksulluktan kurtulmaları için etkili bir strateji olarak kabul görmektedir. Bunun dışında geleneksel kredi, Mevduat, sigorta ve geçerli mali sistem dışında kalanlara veya bu kuruluşlara ulaşamayanlara yapılan tasarruf, sigorta ve para transferi gibi hizmetler de mikro finansman hizmetleri arasında sayılmaktadır

NACE KODU: Avrupa Birliği’nde tüm ticari işlemlerde kullanılması zorunlu olan ekonomik faaliyet kodlarıdır.

NAKİT AKIM TABLOSU: İşletmenin belirli bir dönemdeki nakit akışlarını; nakit kaynak ve kullanım yerlerini gösteren bir tablodur.

NET BUGÜNKÜ DEĞER: Yatırımın ekonomik ömrü boyunca sağlayacağı getirinin bugünkü değerinden yatırım giderlerinin bugünkü değerinin düşülmesi ile elde edilen farkı ifade eder. Yani Net Bugünkü Değer; yatırımın nakit girişlerinin bugünkü değeri ile nakit çıkışlarının bugünkü değeri arasındaki farka eşittir.

NET SATIŞ HASILATI: Bir işletmenin brüt satışlarından satış iskontoları ve iadeleri ile diğer indirimlerin düşülmesi sonucu bulunan tutarı ifade etmektedir.

NUTS: Avrupa Birliği’nde, bölgesel istatistiklerin tek bir mekansal sınıflandırmaya göre üretilmesini temin etmek için, Avrupa Topluluğu İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından 1970’lerden itibaren geliştirilen İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS) (The Nomenclature of Territorial Units for Statistics (NUTS)), 1988’den itibaren AB mevzuatında yer almaya başlamış ve işbu sınıflandırmaya ilişkin tüzük 2003 yılında Avrupa Parlamentosu ve Konseyi tarafından onaylanmıştır.

ODA KAYIT BELGESİ: Firmanın Ticaret ve Sanayi Odalarına kayıtlı olduğunu gösterir belgedir.

ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (OSB): Sanayinin uygun görülen alanlarda yapılanmasını sağlamak, çarpık sanayileşme ve çevre sorunlarını önlemek, kentleşmeyi yönlendirmek, kaynakları rasyonel kullanmak, bilgi ve bilişim teknolojilerinden yararlanmak, sanayi türlerinin belirli bir plan dâhilinde yerleştirilmesi ve geliştirilmesi amacıyla, sınırları tasdik edilmiş arazi parçalarının imar planlarındaki oranlar dâhilinde gerekli ortak kullanım alanları, hizmet ve destek alanları ve teknoloji geliştirme bölgeleri ile donatılıp planlı bir şekilde ve belirli sistemler dâhilinde sanayi için tahsis edilmesiyle oluşturulan ve bu Kanun hükümlerine göre kurulan, planlanan ve işletilen, kaynak kullanımında verimliliği hedefleyen mal ve hizmet üretim bölgelerini ifade eder.

ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETME: Yıllık çalışan sayısı ikiyüzelli kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri beşyüz milyon Türk Lirasını aşmayan işletmelerdir.

ORTA-DÜŞÜK TEKNOLOJİLİ YATIRIM: Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre belirlenen kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı, plastik ürün imalatı, cam imalatı, metal yapı malzemeleri imalatı gibi orta-düşük teknoloji grubunda yapılan Yatırımlardır.

ORTA-YÜKSEK TEKNOLOJİLİ YATIRIM: Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre belirlenen motorlu kara taşıtları imalatı, demiryolu ve tramvay lokomotifleri imalatı gibi orta-ileri teknoloji grubunda yapılan Yatırımlardır.

ORTAK İŞLETME: Tek başına veya bağlı işletmeleriyle birlikte müştereken başka bir işletmenin sermayesinin % 25 veya fazlasına ve % 50’si veya daha azına sahip olması, kendisinin sermayesinin % 25 veya fazlasına ve % 50’si veya daha azına başka bir işletmenin tek başına veya bağlı işletmeleriyle birlikte müştereken sahip olması durumunda bu işletmeler ortak işletme sayılır. Ortak işletmelerin sınıfı ve KOBİ niteliği belirlenirken işletmenin verilerine, ortak işletmenin verilerinin ortaklık oranında eklenmesi ile elde edilecek veriler dikkate alınır.

OSB TAHSİS PARSEL SÖZLEŞMESİ: Organize Sanayi Bölgelerinde Parsel tahsisi uygun bulunan gerçek veya Tüzel kişilerin Yatırım Taahhütnamesini noter onaylı olarak OSB’ye vermesini müteakip Yatırımcı ve OSB arasında parsel tahsisine ilişkin düzenlenen sözleşmedir.

ÖN FİZİBİLİTE: Yatırımla ilgili herhangi bir somut adım atılmadan önce tasarlanan projenin teknik ve ekonomik çalışmalarını kapsar. Fizibilite çalışması başlamadan önce gerçekleştirilecek olan bütün araştırma, düzenleme ve tasarımlar ön fizibilite kapsamında değerlendirilir.

ÖN PROJE: Belli bir yapının kesin ihtiyaç programına göre; gerekli arazi ve zemin araştırmaları yapılmadan, bilgilerin halihazır haritalardan alındığı, çevresel etki değerlendirme ve fizibilite raporları dahil elde edilen verilere dayanılarak hazırlanan plân, kesit, görünüş ve profillerin belirtildiği bir veya birkaç çözümü içeren Projedir.

ÖNCELİKLİ SEKTÖR YATIRIMLARI: Yeni Yatırım Teşvik Sisteminde belirli yatırım konuları “öncelikli” olarak tanımlanmış ve söz konusu yatırımlar için istisnai bir uygulama getirilmiştir. “Öncelikli Yatırımlar”, yatırım yerine bakılmaksızın “Bölgesel Teşvik Uygulamaları” kapsamında Beşinci Bölgeye sağlanan bölgesel desteklerden yararlanabilecektir. Öncelikli Yatırımlar, altıncı bölgede gerçekleştirilir ise bu bölgede geçerli olan desteklerden yararlandırılacaklardır.

ÖNCELİKLİ ÜRÜN LİSTESİ: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Dış Ticaret verileri, küresel rekabet koşulları, yerel ve küresel talep trendi, yurt içi üretim yetkinliği ve kapasitesi, sektörel ve sektörler arası teknolojik gelişime katkı gibi kriterler dikkate alınarak öncelik verilecek ürünlerin tespit edilmesi amacıyla hazırlanan listedir.

ÖZEL ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ: Organize Sanayi Bölgeleri Kanunundaki usullere göre belirlenen yerlerde, özel hukuk Tüzel kişilerince ve Gerçek Kişilerce kurulan ve işletilen OSB’lerdir.

ÖZKAYNAK (ÖZSERMAYE): İşletmenin belirli bir tarihteki varlıklarından bütün borçları ödedikten sonra geriye kalan varlıklardır.

PATENT: Sınırlı bir süre ve yer için Patent sahibine, üçüncü kişiler tarafından buluşun izinsiz olarak üretilmesini, satılmasını, kullanılmasını veya ithal edilmesini engellemek amacıyla tanınan tekel hakkıdır.

PAYDAŞ: İşletmenin etkileşimde olduğu, işletmenin faaliyetlerinden etkilenen ve faaliyetleriyle işletmeyi etkileyen tüm toplumsal taraflardır.

PAZAR PAYI: Bir piyasada, bir malın toplam satış miktarı ya da gelirleri içinde bir firmaya ait olan pay olup firmaların faaliyet gösterdikleri sektördeki görece büyüklüklerinin ölçümünde önemli göstergelerdendir.

PAZARA GİRİŞ DESTEĞİ: Sınai ve/veya ticari şirketlerce İhracat amaçlı olarak gerçekleştirilen yurt dışı pazar araştırması gezilerine ilişkin giderlerin karşılanmasını sağlayan destek türüdür.

PCM (PROJECT CYCYLE MANAGEMENT): Türkçe’de “Proje Döngü Yönetimi” anlamına gelen, projenin tüm aşamalarının birbiriyle etkileşimli biçimde işletildiği sistematik bir yönetim yaklaşımıdır.

PERFORMANS GÖSTERGESİ: Projelere ilişkin nicel bilgiler üreten ve proje hedeflerinin açık ve ölçülebilir şekilde tanımlanmasını sağlayan ölçeklerdir.

PORTFÖY: Yatırım yapmak ve kazanç sağlamak amacıyla elde tutulan nakit para, döviz, altın, tahvil, hisse senedi, Mevduat ve bono gibi yatırım araçlarının toplam değeridir.

PROJE: Kendine özgü, belirli bir başlangıç ve bitiş noktası olan, amacı, kapsamı ve Bütçesi açıkça tanımlanmış faaliyetler bütünüdür.

PROJE BAZLI TEŞVİK SİSTEMİ: 2016/9495 sayılı Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar ile yürürlüğe giren, ülkemizin mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını karşılayacak, arz güvenliğini sağlayacak, dışa bağımlılığını azaltacak, teknolojik dönüşümünü gerçekleştirecek, yenilikçi, Ar-Ge yoğun ve yüksek katma değerli yatırımların proje bazlı olarak desteklenmesini amaçlayan teşvik sistemidir.

PROJE ETKİSİ: Projenin tamamlanmasını müteakip genellikle 3-5 sene içerisinde meydana gelen, olumlu ya da olumsuz, beklenen veya beklenmeyen, doğrudan ya da dolaylı şekilde ortaya çıkan sosyal, ekonomik ve çevresel değişikliklerdir.

PROJE GİRDİSİ: Proje faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için gerekli olan ve proje faaliyetlerinde kullanılan ayni ve mali kaynaklardır.

PROJE SONUCU: Projenin tamamlanmasının ardından 1-3 sene içerisinde oluşması beklenen, başlangıçta belirlenen özel amaçlar doğrultusunda elde edilen ölçülebilir, somut durumlardır.

PROJE TEKLİF ÇAĞRISI: Kalkınma Ajansı tarafından yürütülen belirli bir destek programı kapsamında, nitelikleri net bir şekilde belirlenmiş olan potansiyel başvuru sahiplerinin, önceden belirlenen konu ve koşullara uygun olarak Proje teklifi sunmaya davet edilmesidir.

PROJE ÇIKTISI: Projenin tamamlanma anında tespit edilebilen ve somut göstergelerle ifade edilebilen oluşumlardır.

RAYİÇ BEDEL: Taşınmaz malların, güncel piyasa koşullarına, arz-talep dengelerine göre yıldan yıla değişiklik gösteren değeri olup pazar değeri olarak da adlandırılır.

RE-EXPORT: Mal bedelleri için transfer yapılarak veya yapılmaksızın, satın alınan yabancı Menşeli veya Türk menşeli olup da yurtdışına satılmış malların transit olarak veya doğrudan doğruya, İthalat ve İhracat rejimi hükümlerine tabi olmaksızın başka bir ülkeye satılmasına denilmektedir.

REKABETÇİ SEKTÖRLER PROGRAMI: Türkiye ve Avrupa Birliği mali iş birliği anlaşması çerçevesinde 2007 yılından bu yana Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen ve Türkiye’nin kalkınma stratejisinde yer alan birçok öncelikli alanda geliştirilmiş Projeye finansal ve teknik destek sağlayan ve bu sayede Türkiye’deki bölgesel farklılıkların dengelenmesi için KOBİ’lerin rekabet gücünün artırılarak sosyal ve ekonomik kalkınmayı sağlayan programdır.

RES (RÜZGAR ENERJİSİ SANTRALİ): Rüzgar enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren santrallerdir. Temiz, yenilenebilir ve doğal enerji kaynağı olması nedeniyle tercih edilmektedir.

RİSK ANALİZİ: İdare veya işletmelerin işlevleri sırasında ortaya çıkabilecek risklerin önceden dikkatli bir biçimde ve ayrıntıları ile tanımlanıp değerlendirilmesi ve bu riskleri minimize edecek veya tam olarak ortadan kaldıracak önlemlerin alınmasını sağlayan analiz türüdür.

RİSK YÖNETİMİ: İdare veya işletmelerin hedeflerine ulaşabilmesi için her seviyede risklerin tespit edilmesini, değerlendirilmesini ve etkilerinin kontrol edilerek bunlara en etkin şekilde cevap verilmesini sağlayan sistematik yaklaşımdır.

SABİT GİDER: Mal veya hizmet üretim süreçlerinde üretim miktarı ve faaliyetine bağlı olarak değişmeyen genel yönetim, sigorta, vergiler, kira vb. giderlerdir.

SABİT YATIRIM TUTARI: Bir Yatırımda, arazi-arsa, bina-inşaat, makina ve teçhizat ile diğer yatırım (yardımcı makina ve teçhizatlar, İthalat ve gümrükleme giderleri, taşıma, sigorta ve montaj giderleri, etüt ve Proje giderleri vb.) harcaması kalemleri bütünüdür.

SANAYİ ODASI: Sanayiciler arasında dayanışmayı sağlamak, ortak sorunlarının çözümü için çalışmak, ortak çıkarlarını korumak için yasayla kurulmuş, Tüzel kişiliği bulunan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarıdır.

SANAYİ SİCİL BELGESİ: 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanununun 1. maddesi kapsamında değerlendirilen sanayi işletmelerine ve devamlı ve seri halinde tamirat yapan işletmeler ile elektrik veya diğer enerji üreten santraller, gemi inşaatı gibi büyük inşaat yerlerine verilen ve işletmenin üretim faaliyetine başladığı tarihten itibaren 2 (iki) ay içinde alınması zorunlu olan bir belgedir. Söz konusu belge, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri tarafından düzenlenmektedir.

SERBEST BÖLGE: Bulundukları ülkenin siyasi sınırları içinde yer alan fakat Dış Ticaret, vergi ve gümrük mevzuatı açısından gümrük hattı dışında sayılan bölgelerdir.

SERMAYE: Ekonomide; mal üretmek amacıyla kullanılan makina, fabrika gibi fiziksel araçlar olarak tanımlanmaktadır. Finans piyasalarındaki Sermaye ise; para ve paraya çevrilebilen hisse senedi, tahvil ve bono gibi finansal ürünler olarak ifade edilmektedir.

SERMAYE PİYASASI KURULU (SPK): 6362 sayılı Kanun çerçevesinde Sermaye piyasası kurumlarına; sermaye piyasası araçlarının ihraç ve Halka Arzı ile borsada işlem görmesine; sermaye piyasasının güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda işleyişinin ve gelişmesinin sağlanmasına, Yatırımcıların (sermaye piyasasında işlem gören fon sahibi kişiler/kurumlar) hak ve menfaatlerini korumaya yönelik düzenlemeler yapan kurumdur.

SIHHİ MÜESSESE: Niteliği gereği gürültü, koku, zararlı atık gibi etkiler ile çevreye zarar vermeyen işyeri türüdür. Bu nedenle yerleşim alanlarının dışına konumlandırılması gerekmemektedir.

SINAİ MÜLKİYET: Sanayide ve tarımdaki buluşların, yeniliklerin, yeni Tasarımların ve özgün çalışmaların ilk uygulayıcıları adına; ticaret alanında üretilen ve satılan malların üzerlerindeki üreticisinin veya satıcısının ayırt edilmesini sağlayacak işaretlerin sahipleri adına kayıt edilmesini ve böylece ilk uygulayıcıların ürünü üretme ve satma hakkına belirli bir süre sahip olmalarını sağlayan gayri maddi bir haktır.

SOSYAL GİRİŞİM: Kâr etmeyi amaçlayan ama elde ettiği kârı, topluma fayda üretmek için kullanan Girişim türüdür.

SOSYAL SERMAYE: Toplumsal yaşamda bireyler arasındaki bağlar, birlik, beraberlik, dayanışma, yardımlaşma, sevgi, saygı, güven, ahlaki vb değerleri ifade eden kavramdır.

SOSYAL İNOVASYON: Toplumlarda ortaya çıkan sorun ve ihtiyaçların giderilmesinde kullanılan yenilikçi çalışmalara denilmektedir.

SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYİ: Bir ülkenin, ilin veya ilçenin ekonomik, sosyal, kültürel vb. kriterleri göz önüne alınarak belirlenen gelişmişlik düzeyidir.

START-UP: Hızlı büyüme potansiyeli olan, yenilikçi ve riskli Girişimlere verilen isimdir

STRATEJİK YATIRIM: Cari açığın azaltılması amacıyla İthalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik, uluslararası rekabet gücümüzü artırma potansiyeline sahip stratejik önemi haiz Yatırımlardır.

STRATEJİK ÜRÜN: Cari açığın azaltılması amacıyla yerli üretiminin çeşitli destek mekanizmalarıyla özendirildiği İthalat oranı yüksek ara mallarına denilmektedir.

SWOT ANALİZİ: Mevcut durumla ilgili yapılan, güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditlerin belirlenmesine dayanan bir analiz yöntemidir. İngilizce’deki strenghts, weaknesses, opportunities ve threats kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK: Günümüzün ekonomik ve toplumsal ihtiyaçlarını gelecek kuşakların olanaklarını kısıtlamadan ve doğaya zarar vermeden karşılayabilme yöntemidir.

SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ: Teşvik belgesine istinaden gerçekleştirilen Yatırımla sağlanan ilave istihdam için Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından karşılanmasını sağlayan teşvik unsurudur.

SİGORTA PRİMİ İŞÇİ HİSSESİ DESTEĞİ: Teşvik belgesine istinaden gerçekleştirilecek Yatırımla sağlanan ilave istihdam için Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi gereken sigorta primi isçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından karşılanmasını sağlayan teşvik unsurudur.

TAMAMLAMA VİZESİ: Yatırım Teşvik Belgesi alınarak yapılmış bir yatırımın tamamlandığına dair verilen onaydır.

TAPU SENEDİ: Bir gayrimenkulün sahibini gösteren, Tapu Sicil Müdürlüğü tarafından düzenlenmiş resmi belgeye denir. Gayrimenkuller dışında, bağımsız ve süreli hakların kurulumunda da Tapu Senedi düzenlenebilmektedir.

TARIMA DAYALI İHTİSAS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ: Tarım ve sanayi sektörünün entegrasyonunu sağlamaya yönelik tarıma dayalı sanayi girdisini oluşturan bitkisel ve hayvansal üretimin ve bunların işlenmesine yönelik sanayi tesislerinin yer aldığı mal ve hizmet üretim bölgesidir.

TEK DURAK OFİS: Yatırımcıların yatırımları ile ilgili bürokratik işlemlerinin tek bir merci üzerinden en kısa sürede sonuçlandırılmasını sağlayan ve bünyesinde uzmanları çalıştıran idarî yapıdır.

TEK HAT ŞEMASI: Yenilenebilir Enerji Yatırımlarında talep edilen, elektrik/elektrik-elektronik mühendisi onaylı olan ve elektrik dağıtım sistemini gösteren şemadır.

TEK PENCERE SİSTEMİ: 13.08.2018 tarihine kadar Mükelleflerin gümrük ile ilgili işlemleri (ithal makine-ekipman, dahilde işleme vb.) için veri girişi yaptığı e-devlet kapsamında yer alan uygulamadır.

TEKMER: Teknoloji Geliştirme Merkezlerinin kısaltması olup, kurulma kriterleri ve nitelikleri KOSGEB tarafından belirlenen; teknoloji/yenilik odaklı Girişimcilere ilk dönemlerinde (kuluçka) iş geliştirme, mali kaynaklara erişim, yönetim, eğitim, danışmanlık, Mentörlük, ofis ve ağlara katılma, hızlandırıcı programları gibi hizmetleri veren yapılardır.

TEKNOKENT: Üniversitelerin, araştırma kurumlarının ve sanayi kuruluşlarının aynı ortam içerisinde araştırma, geliştirme ve İnovasyon çalışmalarını sürdürdükleri, katma değerli ürünler ortaya çıkardıkları, birbirleri arasında bilgi ve teknoloji transferi gerçekleştirdikleri; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği organize araştırma ve iş merkezidir.

TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ: Üniversitelerin, araştırma kurumlarının ve sanayi kuruluşlarının aynı ortam içerisinde araştırma, geliştirme ve İnovasyon çalışmalarını sürdürdükleri, katma değerli ürünler ortaya çıkardıkları, birbirleri arasında bilgi ve teknoloji transferi gerçekleştirdikleri; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği organize araştırma ve iş merkezidir.

TEKNOLOJİ ODAKLI SANAYİ HAMLESİ PROGRAMI: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının belirlediği orta-yüksek ve yüksek teknolojili Öncelikli Ürün Listesindeki ürünlere ilişkin Yatırımların desteklenmesine yönelik programdır.

TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSİ (TTO): Teknoloji geliştiren Ar-Ge kurum ve kuruluşları ile teknolojiyi kullanan sanayi şirketleri arasında bilgilendirme, koordinasyon, araştırmayı yönlendirme, yeni AR-GE şirketlerinin oluşturulmasını teşvik etme, işbirliği geliştirme, Fikri Mülkiyet Haklarının korunması, pazarlanması, satılması, fikri mülkiyetin satışından elde edilen gelirlerin yönetilmesi konularında faaliyet gösteren yapıdır.

TEKNOYATIRIM DESTEK PROGRAMI: 29.04.2014 tarih ve 28986 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı Yönetmeliği çerçevesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından teknolojik ürün üreticilerine sunulan destekleri içeren programdır.

TEKNİK DESTEK PROGRAMI: Kalkınma Ajanslarının yerel ve bölgesel kalkınmaya katıkıda bulunabilecek çalışmalar için kendi personeli eliyle veya zorunluluk hallerinde hizmet alımı yoluyla kâr amacı gütmeyen kurum ve kuruluşların kurumsal nitelikli ve kapasite geliştirici faaliyetlerine sağladığı destek programıdır.

TEMLİK: Alacak hakkının bir başkasına devredilmesidir.

TEMİNAT: Finans sağlayan kurumların Yatırımcılardan başvuruları sırasında talep ettikleri ve paraya dönüştürülebilme hızıyla sağlayacakları finansman riskini belli bir ölçüde güvence altına aldıkları banka Teminat mektubu, Kredi Garanti Fonu Anonim Şirketi (KGF) kefalet mektubu, gayrimenkul ve menkul değerler gibi araçlardır.

TEVSİ: Mevcut bir Yatırıma üretim hattı veya makine ve teçhizat ilavesiyle kapasitenin artırılmasına yönelik olan ve mevcut tesis ile alt yapı müşterekliği oluşturarak bir bütün teşkil eden yatırımlardır.

TEYDEB: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK) Başkanlığı’nın sunduğu teşvik ve destekleri yürüten Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığının kısaltmasıdır.

TEŞVİK ROBOTU: Sitemizde bulunan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Yatırım teşviklerini hesaplama aracıdır. Türkiye’de konusunda ilk ve tek uygulamadır, uzman ekip tarafından sürekli güncel tutulmaktadır.

TKDK: Avrupa Birliği’nin aday ve potansiyel aday ülkelere yönelik katılım öncesi yardım aracı kırsal kalkınma (IPARD) programı kapsamında sunduğu desteklerin ülkemizin 42 ilinde yürütülmesinden sorumlu olan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu’nun kısaltmasıdır.

TOPRAK KORUMA KURULU: Her ilde Vali başkanlığında ve Tarım ve Orman İl Müdürü başkan yardımcılığında en az 9 üyeden oluşan, tarım arazilerinin korunması, geliştirilmesi ve verimli kullanılmasına yönelik Proje geliştirme, inceleme, değerlendirme ve izleme yetkisi bulunan, tarım arazilerini korumak üzere gerekli tedbirleri almakla yetkili olan kuruldur.

TOSHP ÖNCELİKLİ ÜRÜN LİSTESİ: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Dış Ticaret verileri, talep gelişimi, rekabet yoğunluğu gibi çeşitli kriterler dikkate alınarak belirlenen, orta-yüksek ve yüksek teknolojili sektörlerdeki ürünlerin ve bu sektörlerin gelişimi için kritik ürünlerin yer aldığı listedir.

TSE: Türkiye içinde yasal düzenlemelerle mecburî veya ihtiyatî tutulan Türk standartlarını her türlü madde ve mamüller ile usul ve hizmet açısından belirlemeye yetkili kurum olan Türk Standardları Enstitüsü’nün kısaltmasıdır.

TURQUALİTY PROGRAMI: Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen, küresel arenada Markalaşmak isteyen firmalara yönelik olan dünyanın ilk ve tek devlet destekli marka programıdır.

TÜBİTAK: Ülkemizde akademik ve endüstriyel araştırma geliştirme çalışmalarını ve yenilikleri desteklemek amacıyla kurulan Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’nun kısaltmasıdır.

TÜRK PATENT VE MARKA KURUMU: Patentler, Faydalı Modeller, markalar, Coğrafi İşaretler, geleneksel ürün adları, Tasarımlar ile entegre devre topoğrafyalarının tescilini ve bu hakların korunması ile ilgili işlemleri yürüten kamu kurumudur.

TÜZEL KİŞİ: Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulmuş ve bağımsız bir hukuki kişiliğe sahip; hak, varlık ve borçlara sahip olabilme kudreti olan kişi veya mal topluluğudur. Örnek: Limited şirket

TÜİK: Resmî istatistikleri belirlediği ulusal ve uluslararası standartlara göre derlemek ve yayımlamakla görevli olan Türkiye İstatistik Kurumu’nun kısaltmasıdır.

TİCARET BORSASI: Yeterli arz ve talebi bulunan, dayanıklı ve saklanabilir nitelikteki mislî malların (hububat, pirinç vb.) alınıp satıldığı ve bu işi yapanların üye olmasının 5174 sayılı kanun gereği zorunlu olduğu kamu kurumu niteliğindeki kuruluştur.

TİCARET ODASI: Nitelikleri ve asgari üye sayısı 5174 sayılı kanunda belirlenen tacirlerin meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak ve mevzuatla kendisine verilen diğer görevleri yerine getirmek amacıyla kurulmuş olan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşudur.

TİCARET SİCİL BELGESİ: Tacirlerin kurduğu şahıs veya Sermaye şirketlerinin ticaret sicilinde kaydının bulunduğunu gösteren ve Ticaret / Ticaret ve Sanayi Odaları tarafından verilen destekleyici belgedir.

TİM: Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin kısaltması olup, Türkiye ihracatının özel sektör kanadının en üst örgütü olarak ihracatçıları yurt içinde ve yurt dışında temsil eden kuruluştur.

UR-GE DESTEK PROGRAMI: Ticaret Bakanlığı tarafından İhracat yapan veya yapmayı düşünen benzer sektördeki işletmelere sunulan Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi Programının kısaltmasıdır.

US-97 KODU: Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu sırasında işletmelerin üreteceği mal ve hizmeti tanımlayan “ulusal faaliyet ve ürün sınıflaması” ifadesinin kısaltmasıdır.

UYGULAMALI GİRİŞİMCİLİK EĞİTİM PROGRAMI: KOSGEB’in kendi işini kurmak isteyen Girişimcilere sunduğu desteklerden faydalanmak isteyenlerin öncesinde katılmak zorunda oldukları eğitim programıdır.

ÜRETİM AKIŞ ŞEMASI: Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu sırasında talep edilen ve Yatırımcının mal ve hizmet üretim aşamalarını, her aşamada istihdam edilecek personel sayısını da belirterek gösterdiği şemadır.

ÜRÜN ÇEŞİTLENDİRME YATIRIMI: Üretilen ürün çeşit sayısının artırılması amacıyla Yatırım Teşvik Belgesi alındığını ifade eden yatırım cinsidir.

VARLIK FONU: Ülkemizin öncelikli ve Stratejik Yatırımlarına kaynak sağlamak amacıyla kamuya ait olan varlıkları yöneten ve Cumhurbaşkanlığı’na bağlı olarak anonim şirket yapısında faaliyet gösteren fondur.

VERGİ LEVHASI: Vergi tarhına esas olan kazanç tutarları ile bunlara isabet eden vergi miktarlarını gösteren şekil ve içeriği Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen belgedir.

VERGİ MATRAHI: Verginin hesaplanmasında esas alınan değer ya da miktardır. Matrahın üzerine bir vergi tarifesi uygulanarak vergi borcu hesaplanır. Vergi matrahları değer ve miktar esaslı olmak üzere iki çeşittir. Ad valorem matrah (değer esaslı) ekonomik unsurların değerleri esas alınarak hesaplanır ve bu matraha belirli bir vergi oranı belirlenir.Spesifik matrah ise (miktar esaslı) parasal değer düşük olan vergi konularında uygulanan bir matrahtır.

VERGİ MUAFİYETİ: Aslen vergi kanunlarına göre vergi ödemekle yükümlü olan kişi ya da kişi gruplarının aynı ya da farklı vergi kanunlarıyla vergi dışında bırakılması işlemidir.

VERGİ İNDİRİM DESTEĞİ: Vergi indirimi destek unsuru ihtiva eden bir Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yatırım yapmakta olan bir Yatırımcının, yatırım yapmakta olduğu bölgeye göre değişen oranlarda gelir veya Kurumlar Vergisini indirimli olarak ödeyebilmekte ve bu indirimden yine bölgeye göre değişen oranlardaki Yatırıma Katkı Tutarına ulaşıncaya kadar yararlanmaya devam edebilmesidir.

VERGİ İNDİRİM ORANI: Bölgesel Teşvik Uygulamaları kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarda, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisinin, öngörülen Yatırıma Katkı Tutarına ulaşıncaya kadar bölgeler bazında belirlenen oranlarda indirimli olarak uygulanmasını sağlayan destek unsurudur.

YABANCI/DIŞ SERMAYE KAYNAĞI: İşletmelerin iç fon kaynaklarının yetersiz olduğu durumlarda bankalardan/finans kurumlarından ya da üçüncü şahıslardan Vadeleri farklı olarak alınan Sermaye kaynağını ifade etmektedir.

YALIN ÜRETİM: Ürün ve hizmet yaratma sürecini israflardan arındırıp sadeleştirerek sunulan değeri mükemmelleştirmek ve bu yolla firma karlılığını arttırmak amacını taşıyan kavram, sistem ve teknikler bütünüdür.

YAPI DENETİM İNDİRİMİ: Organize Sanayi Bölgeleri, Endüstri Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, Serbest Bölgeler ve Sanayi Siteleri onaylı sınırı içerisinde yer alan tüm yapılar için Yatırımcıların yapı denetim kuruluşlarına ödediği yapı denetim ücretini belirli bir oranda indirimli olarak ödemesi durumudur.

YAPI KULLANMA İZİN BELGESİ (İSKAN BELGESİ): Yapımı biten bir inşaatın, kullanılabilir veya kısmen kullanılabilir olduğunu gösteren, inşa edilen yapının Projede belirtildiği gibi yapıldığını belirten ruhsat makamı tarafından verilen belgedir.

YAPI RUHSATI: İnşaat ruhsatı olarak da bilinen bu izin belgesi belediye ya da il özel idareleri ve bazı durumlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından inşaata başlanmadan önce ruhsat talebinin İmar Planına ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygunluğu sonucunda verilir. İmar Kanunu’na göre ruhsat alınması gerektirmeyen inşaatlar haricinde tüm yapıların inşaatına başlanmadan önce Yapı Ruhsatı alınması zorunludur. Yapı ruhsatı almayan inşaatlar kaçak yapı olarak cezai işlem görmektedirler.

YATIRIM DANIŞMANLIĞI: En geniş tabir ile, Yatırımcıların herhangi bir yatırım aracı için gerçekleştirileceği çalışmalarda yazılı veya sözlü görüş ve tavsiyelerde bulunulmasıdır. Yatırım Danışmanlığı ile yatırımcı planladığı yatırımın her sürecinde ihtiyaç duyduğu bilgi, yönlendirme, görüş alma ve planlama faaliyetleri için alanında uzman/yetkilendirilmiş/görevlendirilmiş kurum ve kuruluşlardan danışmanlık hizmeti almaktadır.

YATIRIM DESTEK OFİSİ (YDO): Yatırım Destek Ofisi, yeni yatırımlar için gerekli bütün idari işlemleri mevzuat çerçevesinde gerçekleştiren, Yatırımcılara danışmanlık hizmeti veren, bölgenin yatırım olanaklarını tanıtmak ve bilinirliğini artırmak için yurt içi ve yurt dışında çeşitli faaliyetlerde bulunarak bölgeye yatırım çekmeye çalışan, Kalkınma Ajansları bünyesinde kurulmuş bir birimdir.

YATIRIM FONLARI: Yatırım Fonları; yetkili kuruluşlarca katılma belgesi karşılığında Yatırımcılardan toplanan paralarla belge sahipleri hesabına, riskin dağıtılması ilkesi ve inançlı mülkiyet esaslarına göre çeşitli Sermaye piyasası araçlarından oluşan ve Portföyü işletmek amacıyla kurulan mal varlığıdır.

YATIRIM KREDİSİ: Firmaların Yatırım ihtiyaçlarının karşılanması ve bu kapsamda geliştirmeyi tasarladıkları Projelerinin desteklenmesi amacıyla dış kaynaklardan temin edilen Kredidir.

YATIRIM ORTAKLIĞI: Sermaye piyasası araçları ile ulusal ve uluslararası borsalarda veya borsa dışı organize piyasalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenler Portföyü işletmek üzere anonim ortaklık şeklinde ve kayıtlı sermaye esasına göre kurulan sermaye piyasası kurumlarıdır.

YATIRIM TAMAMLAMA EKSPERTİZİ: Teşvik Belgeli Yatırımların gerekli yükümlülükleri yerine getirerek tamamlanıp tamamlanmadığına dair evrak kontrolü ve yatırım yerinde inceleme yapılarak düzenlenen rapordur.

YATIRIM TAMAMLAMA VİZESİ: Teşvik Belgeli Yatırımların gerekli yükümlülükleri yerine getirerek tamamlandığına dair onay belgesidir.

YATIRIM TEŞVİK BELGESİ: Yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın bu değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkânı sağlayan, 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” kapsamında söz konusu kararın amaçları doğrultusunda gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen belgedir.

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ: 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” ile yürürlüğe konulan ve Yatırımcılara yönelik teşvik imkanları sunan programdır.

YATIRIM YERİ TAHSİSİ: 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” kapsamında desteklenen sektörel yatırımlara Yatırım Teşvik Belgesi ile kamu arazisinin tahsis edilmesidir.

YATIRIMA KATKI ORANI: Yatırıma Katkı Tutarının yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak orandır.

YATIRIMA KATKI TUTARI: Yatırımların, indirimli Kurumlar Vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla Devletçe karşılanacak kısmıdır.

YATIRIMCI: Kar elde etmek, avantaj sağlamak, Sermaye birikimini artırmak veya çeşitli dönemlerde gelir elde etmek için çeşitli Yatırım araçlarına sermaye koyan kişidir.

YATIRIMDAN ÇIKIŞ: Bir Girişimcinin veya Yatırımcının, istediği boyutlarda bir yatırıma veya geri dönüşe ulaşmasının ardından girişimi devretmesidir.

YATIRIMIN GERİ DÖNÜŞ SÜRESİ: Herhangi bir Yatırım aracına gerçekleştirilen yatırım sonrası elde edilen gelir veya değer artışı ile yatırım bedelinin geri kazanıldığı toplam süredir.

YATIRIMIN İÇ VERİMLİLİK ORANI: Bir Yatırım Projesinin Net Bugünkü Değerini sıfıra eşitleyen, diğer bir deyişle nakit girişlerinin bugünkü değerini nakit çıkışlarının bugünkü değerine eşitleyen iskonto oranıdır.

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR RAPORU: 3568 sayılı kanunun 2. Maddesinin b fıkrasına göre gerçek ve Tüzel kişilere ait işletmelerin muhasebe sistemlerini kuran; finans, mali mevzuat, muhasebe konularında destek veren; belgeye dayalı inceleme, denetim yapan; mali tablo ve beyanname konularında destek olan; yine bu işletmelerin tasdik işlemlerini yapan kişiler olan Yeminli Mali Müşavir (YMM) tarafından hazırlanan rapordur.

YENİLENEBİLİR ENERJİ: Sürekli devam eden doğal süreçlerdeki var olan enerji akışından elde edilen enerjidir. Yenilenebilir Enerji kaynakları güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, jeotermal enerji, hidrolik enerjisi, Biyokütle enerjisi ve hidrojen enerjisi olarak sıralanabilmektedir.

YENİLİKÇİ TASARIM YETENEĞİ: Ürün tasarımıyla birlikte sipariş, üretim ve pazarlama süreçlerinin birlikte, eşgüdümlü olarak tasarlanmasıdır. Örnekle açıklamak gerekirse yenilikçi tasarım yeteneği; Belçika’daki Çin menşeili bir otomobilin yedek parçasının son kullanıcıdan siparişini alıp, üretip, son kullanıcıya teslimine kadar geçen aşamaların tasarlanmasını kapsamaktadır.

YENİLİKÇİLİK: Yönetim İşaretleri’ne göre; zamanın ve şartların değiştiğini kabullenip basma kalıp yargılarla değil, yenilenmenin gücü ile çalışmanın doğruluğuna inanıyoruz.

YERLİ MAKİNE VE TEÇHİZAT LİSTESİ: 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” kapsamında Yatırımcının yurtiçinden tedarik etmeyi planlandığı, makine ve teçhizat listesini içeren belgedir.

YILLIK İŞ BİRİMİ: İşletmede bir takvim yılı içerisinde hizmet akdi ile çalıştırılanların prim gün sayıları toplamının üçyüzaltmışa bölünmesi ile elde edilen sayıyı ifade eder.

YOLA TERK: İmar planlarının gerçekleştirilmesi esnasında taşınmazın mal sahipleri tarafından, bedelli veya bedelsiz olarak, taşınmazın bütününün ya da bir bölümünün İmar Planına uygun olarak kamu yararına (yol, yeşil alan, park vs.) bırakılması işlemidir.

YOİKK: 2001 yılında kurulan Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulu (YOİKK), iş dünyasını ilgilendiren, yapısal reformların gerçekleştirilmesi ve yatırım ortamının iyileştirilmesi çalışmalarını destekleyen, kamu ve özel sektör temsilcilerinden (TOBB, TİM, TÜSİAD, YASED, MÜSİAD, DEİK) oluşan bir platformdur.

YÜKLENİCİ: Başkası için yapı ve ticaretle ilgili bir işi yapmayı üstüne alan kimsedir.

YÜKSEK TEKNOLOJİLİ YATIRIM: Yüksek teknoloji gerektiren mikroelektrik, bilgisayar, iletişim araçları, makine ve robot, uzay araçları, bilimsel ve hassas aletler, tıbbi ve biyolojik bileşikler ve ileri malzeme içeren özellikli kimyasallar gibi ürünlerin üretimini içeren Yatırımlardır.

ZEYİLNAME: Kamu kurumları ile yürütülen çalışmalarda değişiklik, ilave, iptal gibi durumlarda düzenlenen belgedir. Ekonomik, sosyal, hukuki vb. sebeplerle değişen koşullara uyum sağlamak üzere düzenlenmektedir.

Hizmetlerimiz

Menü